Taldeko liderra: Koldo García Etxebarria Dk.

UPV - EHU koldo.garcia@biodonostia.org

Helburu estrategikoak:

Taldearen helburu nagusia da gaixotasun gastrointestinala (GI) sortzen duten mekanismo genetikoak azaltzea. Taldea, bereziki heste-gaixotasun inflamatorioan (HGI) eta heste minberaren sindromean (HMS) eta beste gaitz GI batzuetan zentratzen dena, lanean ari da arrisku-geneak eta horiek sortzen dituzten aldaerak identifikatzeko, ikuspegi genetiko, bioinformatiko eta genomiko funtzionalak aplikatuta. Gainera, aztertzen ari da ostalariaren konposizio genetikoak giza mikrobiotan zer eragin duen, oso garrantzitsua baita giza gaixotasunean. Taldeak interesa du genetikak eta mikrobiotaren aldaerak giza hestearen portaerarekin eta funtzioarekin duen korrelazioaren potentzialean, bereziki HMSaren endofenotipoei (kolona igarotzeari, eginkarien maiztasunari, etab.) dagokienez.

Ikerketa-lerro nagusiak:

• Heste-gaixotasun inflamatorioa (HGI): Crohnen gaixotasunak (CGk) eta kolitis ultzeradunak (KUk) osagai genetiko indartsua dute eta HGIaren 200 arrisku-puntutik gora aurkitu dira dagoeneko. Informazio hori baliatu nahi dugu helburu diagnostiko eta/edo terapeutiko berriak identifikatzeko eta genotipoetan oinarritutako estrategiak mugatzeko, medikuntza pertsonalizatzeko xedez.
• Heste minberaren sindromea (HMS): HMSaren osagai hereditario bat aitortzen da, baina ez dira identifikatu HMSaren arrisku-gene argiak. Gure ustez, HMSaren egungo “etiketa” ez da egokia HMSaren adierazpenen benetako espektroa antzemateko; izan ere, haren faktore genetikoen pisua aldatu egin daiteke gene bakarreko forma arraroen eta baldintza poligeniko oso konplexuen artean. Gure asmoa da HMSaren mekanismo patogeniko nagusiak deszifratzea, konbinatuta biztanlerian oro har dauden arrisku-aldaera arrunten elkarte genomikoko azterketak (EGA), sekuentziazio zuzendua eta exoma osoarena, HMS duten pazienteen azpimultzoetan aldaera arraroak identifikatzeko, eta arrisku-geneen eta alelo eragile afinen karakterizazio funtzionala. Lankidetza-sare zabala sortu dugu beste zentro batzuekin mundu-mailan eta Bellygenes (www.bellygenes.org) ekimena koordinatzen dugu.
• Beste gaitz GI batzuk: Osagai genetiko bat badagoela ere jakinarazi da errefluxu gastroesofagikoaren gaixotasunean (EGEG), kolitis mikroskopikoan, dibertikulitisean eta beste gaixotasun GI batzuetan, baina HMSarekin gertatzen den bezala, gutxi ikertu da horri buruz. Analisi zuzenduak eta hasierako EGArenak egiten ari gara ezagutza-hutsunea ezabatzeko eta patogenetikari buruz gehiago jakiteko helburu orokorrarekin. Azterketa horiek egiteko, nazioarteko lankidetza-sare bat ere sortu dugu.
• Geneak, mikrobiota eta heste-funtzioa: Heste-mikrobiotaren konposizioko aldaera garrantzitsua da giza gaixotasunei dagokienez, baina oraindik ez dira ezagutzen aldaera hori eragiten eta/edo mantentzen duten faktoreak. Elkarrekintza hori aztertzen ari gara ostalariaren konposizio genetikoak giza mikrobiotaren konposizioan eraginik ba ote duen ulertzeko eta, baiezkoa bada, nola egiten duen, eta gai horri heltzeko genoma ostalariaren ebaluazio konputazionala egiten dugu mikrobiomen konparazioen aurrean. Interesgarria zaigu mikrobiotaren aldaerak giza hestearen portaerarekin eta funtzioarekin duen korrelazioaren potentziala ere, bereziki HMSaren endofenotipoei (kolona igarotzeari, eginkarien maiztasunari, etab.) dagokienez.